Sterilisatie van de man is een definitieve vorm van anticonceptie die doorgaans alleen wordt toegepast wanneer een man er zeker van is geen kinderen (meer) te willen. Bij de sterilisatie van de man, die ook wel vasectomie wordt genoemd, worden de zaadleiders onderbroken zodat er geen zaadcellen meer in de prostaat terecht kunnen komen. Na de ingreep kun je nog steeds een zaadlozing krijgen. Het enige verschil na een sterilisatie is dat er geen zaadcellen meer in het sperma aanwezig zijn.
Een mannelijke sterilisatie is een blijvende en zeer betrouwbare vorm van anticonceptie. Hoewel de kans op zwangerschap zeer klein is, geeft de sterilisatie geen 100 procent garantie dat er geen kans is op het bevruchten van een vrouw.
Hoe verloopt een mannelijke sterilisatie?
Sperma bestaat uit zaadvocht en zaadcellen. De zaadballen zijn verantwoordelijk voor het produceren van zaadcellen die vervolgens worden opgeslagen in de bijballen. Bij een zaadlozing komen de zaadcellen samen met het zaadvocht via de zaadleiders en urinebuis naar buiten. Bij een sterilisatie worden de zaadleiders afgesloten zodat er geen zaadcellen meer doorheen kunnen.
De operatie vindt in het ziekenhuis plaats en gebeurt onder een plaatselijke verdoving die in de balzak wordt geïnjecteerd. Vervolgens maakt de arts een sneetje van circa één centimeter. Via dit sneetje maak de arts de zaadleider los, snijdt deze door, haalt een klein stukje zaadleider weg en bindt de uiteinden van de zaadleiders af. Met een oplosbare hechting wordt het wondje in de balzak gehecht. Hierna zal de arts de procedure aan de andere zijde herhalen. Na de ingreep van ongeveer 30 minuten mag je direct naar huis.
Pijn tijdens de sterilisatie van de man
Hoewel de ingreep onder plaatselijke verdoving plaatsvindt kan het losmaken van de zaadleiders een trekkend, pijnlijk gevoel in de onderbuik of lies geven. Dit gevoel wordt veroorzaakt doordat er bij het losmaken aan de zaadleider wordt getrokken. Zodra de verdoving is uitgewerkt kan het gebied van de liezen en balzak pijnlijk zijn. Dit kan tot enkele dagen na de ingreep duren. Je kunt hier een pijnstiller voor innemen.
Bijwerkingen
De kans op bijwerkingen na een sterilisatie is vrij klein. Mogelijke bijwerkingen of klachten kunnen zijn:
- Bloeduitstortingen op de huid rond de penis en de balzak. Dit kan een vervelend gevoel geven, maar de klachten verdwijnen vanzelf.
- Een drukkend gevoel op de ballen.
- Een beschadiging van de bloedvaten die naar de ballen lopen, waardoor de ballen kleiner kunnen worden.
- Zaadcellen die zich ophopen aan het einde van de zaadleider. De bobbeltjes die hierdoor kunnen ontstaan zijn onschuldig.
- De hechtingen van de zaadleiders lossen niet vanzelf op. Hierdoor kun je ze blijven voelen.
Ervaar je klachten op twijfel je? Neem dan altijd contact op met je (huis)arts.
Na de ingreep
Om bloedingen te voorkomen wordt aangeraden om strak ondergoed te dragen die voldoende steun geeft. De zaadlozing is nadat je gesteriliseerd bent nog steeds hetzelfde. Het enige verschil is dat je sperma geen zaadcellen meer bevat, waar op het blote oog niets van te zien is. Zolang het goed voelt mag je na de sterilisatie gewoon alles doen, ook masturberen en vrijen. Het kan echter tot ongeveer 2-3 maanden duren voordat alle zaadcellen uit de prostaat en zaadleiders verdwenen zijn. Houd er rekening mee dat je gedurende deze periode aanvullende anticonceptie gebruikt, zoals een condoom. Na deze periode van 6 weken dien je sperma in te leveren, dat wordt onderzocht om te controleren of er geen zaadcellen meer zijn achtergebleven.
Betrouwbaarheid
Nadat je gesteriliseerd bent produceren je zaadballen nog steeds zaadcellen. Deze cellen kunnen zich echter niet meer mengen in het sperma en worden vanzelf door het lichaam afgebroken.
Een sterilisatie van de man is een zeer betrouwbare vorm van anticonceptie. Toch geeft deze ingreep geen 100% garantie dat de zaadleiders niet spontaan herstellen. Echter, wanneer de sterilisatie op een juiste manier is uitgevoerd is de kans op zwangerschap zeer klein.
Deze vorm van anticonceptie beschermt, net als de sterilisatie van de vrouw, niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. Om je te beschermen tegen geslachtziektes dien je aanvullende bescherming te gebruiken.
Kan een sterilisatie ongedaan worden gemaakt?
Je dient een sterilisatie te beschouwen als een definitieve vorm van anticonceptie. Het is daarom belangrijk om goed na te denken over deze ingreep en je goed in te laten lichten door een specialist. Door gewijzigde levensomstandigheden kan het voorkomen dat een man toch weer kinderen wil. Er bestaan dan mogelijkheden tot het uitvoeren van een hersteloperatie, ook wel vasovasostomie genoemd. Hierbij wordt er geprobeerd om de doorgankelijkheid van de zaadleiders te herstellen.
De kans van slagen is afhankelijk van meerdere factoren zoals de hoeveelheid antistoffen tegen eigen zaadcellen in het lichaam (indien aanwezig kan dit kan de kwaliteit van de zaadcellen mogelijk aantasten), het aantal jaren sinds de sterilisatie, de lengte van de verwijderde stukjes zaadleider en de vruchtbaarheid vóór de ingreep. Alleen een arts kan bepalen of het ongedaan maken van de sterilisatie in jouw geval uitgevoerd kan worden en hoe groot de kans op vruchtbaarheid zal zijn.
Meer informatie
Wil je meer weten over de sterilisatie van de man of een hersteloperatie? Neem dan contact op met je huisarts of behandelend arts. Hij of zij kan de voor- en nadelen met je bespreken. Alleen samen met een arts kan worden bepaald of deze vorm van anticonceptie een geschikte oplossing voor jou kan zijn.